బతుకమ్మ సంబరాలు -2023.

అందరికీ  *ఎంగిలి పువ్వు బతుకమ్మ శుభాకాంక్షలు*..

*బతుకమ్మ ఉత్సవాలు సాంప్రదాయ బద్దంగా, సంబరంగా జరగాలని ఆశిద్దాం.*

సెప్టెంబరు, అక్టోబరు నెలలు తెలంగాణ ప్రజలకు పండుగల నెలలు. 

నెలలలో రెండు పెద్ద పండుగలు జరపబడతాయి. 

ఈ పండుగలకు కనీసం పదిహేను రోజులు అటువైపు, ఇటువైపు అంతా పండుగ సంబరాలు, కుటుంబ కోలాహలాలు, కలయకలతో నిండిపోయుంటుంది.

ఈ పండుగలలో ఒకటి 'బతుకమ్మ పండుగ', మరొకటి దసరా (విజయ దశమి). అయితే *బతుకమ్మ పండుగ మాత్రం, తెలంగాణకు మాత్రమే ప్రత్యేకమయిన పండుగ.*తెలంగాణ సాంస్కృతిక ప్రతీక.*

రంగు రంగుల పూలను త్రికోణాకారంలో పేర్చి అలంకరించిన బతుకమ్మల చుట్టూ చప్పట్లు చరుస్తూ వలయంగా తిరుగుతూ బతుకమ్మ పాటలు అనే పాటలను పాడతారు. *బొడ్డెమ్మతో మొదలు ఎంగిలిపుప్వు బతుకమ్మ, సద్దుల బతుకమ్మ..* 

 ఇలా దేని ప్రత్యేకత దానిదే.. 

తొమ్మిది రోజుల పాటు కొనసాగే బతుకమ్మలను బావిలో లేదా నీటి ప్రవాహంలో నిమజ్జనం చేస్తారు. *బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో అని సాగే ఈ పాటల్లో మహిళలు తమ కష్ట సుఖాలు, ప్రేమ, స్నేహం, బంధుత్వం, ఆప్యాయతలు, భక్తి, భయం అన్ని కలగలిపి పాటల్లో చూపుతారు.  గత వెయ్యి ఏళ్లుగా బతుకమ్మను ఇక్కడి ప్రజలు తమ ఇంటి దేవతగా పూజిస్తున్నారు*. 

*ఎన్నో చరిత్రలు, పురాణాలు మేళవిస్తారు. ఎన్నో చారిత్రక పాటలు పాడుతారు. ఈ పాటలు చాలా వినసొంపుగా ఉంటాయి. తెలంగాణ సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు ప్రతీక ఈ బతుకమ్మ పండుగ. తెలంగాణ అస్తిత్వం బతుకమ్మలోనే ఉంది. తెలంగాణ నేలపై బతుకమ్మ పండుగను శతాబ్దాలుగా జరుపుకుంటున్నారు*. ఈ సాంప్రదాయం ఎలా మొదలైందో చెప్పడానికి ఎన్నో కథలు ప్రచారంలో ఉన్నాయి. నవాబులు, భూస్వాముల పెత్తందారీ తనంలో నలిగిపోతున్న తెలంగాణ గ్రామీణ సమాజంలో మహిళల బతుకులు దుర్భరంగా ఉండేవి. వారి అకృత్యాలకు నలిగిపోయిన వారిని, తట్టుకోలేక ఆత్మహత్యలు చేసుకున్నవారిని తలచుకొని తోటి మహిళలు విచారించేవారు. వారికి ప్రతీకగా *పూలను పేర్చి బతుకవమ్మా లేదా బతుకు అమ్మా అంటూ దీవిస్తూ పాటలు పాడేవారు.*

 *"బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో" పాటల వెనుక ఉండే మర్మం ఇదే.*

ఈ పండుగ వర్షాకాలపు చివరిలో, శీతాకాలపు తొలి రోజులలో వస్తుంది. అప్పటికే వర్షాలతో చెరువులన్నీ మంచి నీటితో నిండి ఉంటాయి. రకరకాల పువ్వులు రంగు రంగులలో ఆరుబయలలో పూసి ఉంటాయి. వీటిలో గునుగు పూలు, తంగేడు పూలు బాగా ఎక్కువగా పూస్తాయి. బంతి, చేమంతి, నంది వర్ధనం లాంటి పూలకు కూడా ఇదే సమయం. సీతాఫలాలు (షిత్పొలా పండ్లు అంటారు) కూడా ఈ సమయంలో ఒక పెద్ద ఆకర్షణ. సీతాఫలాన్ని పేదవాని ఆపిల్ అంటారనేది తెలిసినదే. అలాగే జొన్న పంట కోతకు సిధ్ధంగా తలలూపుతూ ఉంటుంది. వీటన్నింటి నేపథ్యంలో తెలంగాణ ఆడపడుచులు ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని అద్భుతమయిన రంగురంగుల పువ్వులతో కీర్తిస్తూ బతుకమ్మ పండుగను జరుపుకుంటారు

*తెలంగాణ ఉద్యమంలో బతుకమ్మ పాత్ర ఎంతో విశిష్టమైంది. ఉద్యమ సందర్భాల్లో బతుకమ్మతో ఊరేగింపులు చేసిన తెలంగాణ ప్రజలు తమ తమ అస్తిత్వాన్ని సగర్వంగా ప్రకటించుకున్నారు.* 

############

✓ బతుకమ్మతో యావత్ తెలంగాణ చైతన్య జరిగింది..జరుగుతున్నది.

కానీ ఇప్పుడు అందరూ ఆలోచిస్తున్నది, ఆవేదన చెందుతున్న విషయం ఒకటున్నది...

మన సాంస్కృతి సాంప్రదాయాలు ఉట్టి పడేలా సాగిన *బతుకమ్మ పాటలు, ఆటలు ఇప్పుడు కొన్ని కొత్త పుంతలు తొక్కుతూ... సినిమా పాటలు,DJ డాన్సుల వైపు పోతున్నవని... ఇది మారాలనే ఆశ, ఆరాటం అందరికీ ఉన్నది. ఆ దిశగా అడుగులు వేస్తూ, ఆచరణలో చూపాలని ప్రయత్నంలో చక్కని బతుకమ్మ పాటలతో   సామూహిక బతుకమ్మ నిర్వహణకు సేవా సమితి నిర్ణయించింది.* 

*శ్రుతిలయ కళా బృందం వారిచే, అద్భుత బతుకమ్మ పాటలతో 18.10.2023 రోజున సామూహిక బతుకమ్మ ఉత్సవం జరుగుతున్నది*.

###############

 ✓ *ఈ బతుకమ్మ ఉత్సవానికి తెలంగాణ ఉద్యమంలో తన వాక్చాతుర్యంతో,  నిబద్దత గల తెలంగాణవాదిగా, ప్రచార  మాధ్యమాల ద్వారా ఊరూరా బతుకమ్మ సంబరాలు జరిపిన తెలంగాణ పోరుబిడ్డ... ఇప్పటికీ అంతే స్ఫూర్తితో తెలంగాణ గొoతుకై పోరు సలుపుతున్న తెలంగాణ ఆడబిడ్డ శ్రీమతి. రాణి రుద్రమా దేవి అతిథిగా విచ్చేస్తున్నారు.*

సాగతిద్దాం.

:~ సదా వెంకట్,

*జ్ఞానసరస్వతి సంస్థాన్ & జ్ఞాన సరస్వతి సేవాసమితి*.